Filozofię przypadku rozpoczyna Lem od refleksji nad teorią literatury, sierdzi się na uczonych profesorów, aby stworzyć w końcu taką koncepcję dzieła, która okaże się zapowiedzią nowych kierunków w literaturoznawstwie. Ale — jak to bywa w jego esejach — wywód rozrasta mu się w „ogólną teorię wszystkiego" i staje się w końcu apologią przypadku jako uniwersalnego czynnika, który pozwala rozumieć mechanizmy wszelkiego typu ewolucji, decyduje o tym, jacy jesteśmy, jaki jest kosmos, jaki świat istot żywych, i wreszcie — jaka kultura, w której wzrastamy.
5.00 out of 5 based on 1 ratings1 user reviews.
Filozofia przypadku?
Reviewed by zycliwy on
.
Powiadał Lem, że jeśli kto wszedłby w posiadanie jakiej tajemnicy, a chciałby prawdę ową przed innymi ukryć, to nie szyfrów powinien użyć, nie sejfów pancernych czy innych tajemnych skrytek. Powinien wyłożyć wszystko jasno i przystępnie, a tylko opublikować rzecz pod szyldem science-fiction.
I podobne wrażenia nasuwają się po lekturze "Filozofii przypadku". Jeśli chcecie szargać świętości, deptać uznane normy, drwić na całego i bez skrupułów, a przy tym ujść chcecie bezkarnie, wystarczy, że ogłosicie rzecz w dziele o tysiącu stron, napisanym językiem hermetycznym i zawiłym, gdzie te bezeceństwa swoje ubierzecie w terminy fachowe i trudne, powyrywane z najrozmaitszych dziedzin, których w całości żaden normalny człowiek nie pojmie. A wtedy hulaj dusza...
Możecie więc ogłosić, że Hamlet był koniem, że Oleńka Billewiczówna miała krzywe nogi i przepuklinę, zaś na starość kompletnie wyłysiała, że twórczość Tomasza Manna wprost zależy od stałej Boltzmanna, że Roman Ingarden jąkał się przy czytaniu i nie chodził do spowiedzi (!), że Dostojewski pisał powieści o smokach i tylko carskiej cenzurze zawdzięczamy obecną postać jego dzieł - i tak dalej, w książce aż roi się od tego typu tez, gdzie Autor igra sobie z nieświadomym niczego czytelnikiem.
Więc możecie to wszystko powiedzieć i włos wam z głowy nie spadnie! I żaden znawca, żaden recenzent nie przejrzy waszych zamiarów, zwróci uwagę najwyżej na jakąś błahostkę, szczegół nieistotny - a wy mu przytakniecie, w duchu pokładając się ze śmiechu... To jest dopiero mistrzostwo!
Rating: 55
