Książka niniejsza jest plonem dwóch sesji literackich poświęconych twórczości Stanisława Lema. Pierwsza odbyła się w Krakowie, w auli Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Sali Mehofferow-skiej Wydawnictwa Literackiego, w dniach 15-17 listopada 1999, pod auspicjami Instytutu Filologii Polskiej UJ. Po upływie półrocza odbyła się następna, polsko-niemiecka sesja: dwa dni w Szczecinie, dwa w Greifswaldzie (10-13 maja 2000), zorganizowana w ramach Polsko-Niemieckiego Forum Literackiego łączącego współpracą uniwersytety obydwu miast, a powołanego do życia staraniem profesorów Ulrike Jekutsch i Andrzeja Sulikowskiego.
Ponad czterdzieści referatów, jakie wygłoszono na dwuetapowej sesji lemologicznej, stanowi ważny dorobek rodzącej się na naszych oczach „lemologii". Wcześniej o Lemie pisano — i to nawet sporo, tak duża akademicka impreza wyłącznie jemu poświęcona odbyła się jednak po raz pierwszy. Zauważmy, że autorami referatów byli przeważnie badacze średniego i młodszego pokolenia, co dokumentuje wpływ Lema na generację „wnuków". Sam pisarz pojawił się na krakowskiej sesji, brał udział w dyskusjach, naszkicował kilka autointerpretacji, odpowiadał na pytania referentów i publiczności, a zatem wykroczył poza rolę „żywej ikony". Zresztą referenci traktowali jego dzieło niekoniecznie z dbałością o wierność kanonicznym, bo przez samego autora potwierdzonym egzegezom.
Bardzo różnorodne były wygłaszane na sesjach referaty, ale można je od biedy pogrupować wokół kilku wyrazistych pól tematycznych. Najpierw będą to zatem teksty poświęcone generaliom o charakterze filozoficznym (Małgorzata Szpakowska, Andrzej Stoff, Jakub Z. Lichański, Maciej Michalski) i teologicznym (Andrzej Sulikowski, Barbara Zielińska). Za nimi idą szkice o sprawach filozofii bliskich, skoncentrowane jednak na problemach bardziej szczegółowych (Lidia Wiśniewska, Przemysław Czapliński, Jerzy Jarzębski). Są tu również teksty poświęcone pewnym zagadnieniom teorii literatury, widzianym ze szczególnej, właściwej pisarstwu Lema perspektywy (Iwona Pięta, Mariusz Maciej Leś), a także rozważania z dziedziny szeroko rozumianej genologii (An-dreas Ohme, Christian Prunitsch, Ewa Szczepkowska). Pewnym zaskoczeniem dla pisarza mogłoby być dostrzeżenie w jego twórczości rozbudowanej tematyki miłości i płci (Piotr Krywak, Małgorzata Glasenapp, Ulrike Jekutsch). Kwestii tej poświęca się w tym tomie znacznie więcej miejsca niż takim problemom obecnym tradycyjnie w science fiction, jak zagadnienie „obcych" (Istvan Csicsery-Ronay). Interesująco rysują się teksty poświęcone kwestiom komparatystyki i intertekstualności (Michael During, Piotr Micha-łowski, Jan Zieliński, Marcin Wołk) lub te, które omawiają tylko wybrane aspekty bogatej działalności pisarskiej Lema (Aleksander Fiut, Wojciech Kudyba). Na koniec stwierdzić trzeba — z pewnym smutkiem — że tylko dwóch autorów (Maciej Dajnowski, Bernard Korzeniewski) w takim stopniu opanowało język fizyki i biologii, aby ulokować swe referaty niejako na przełęczy pomiędzy dziedzinami, w świecie pogranicza humanistyki i nauk ścisłych, który bez wątpienia jest właściwą ojczyzną samego Lema.
- Poprzedni artykuł
- Następny artykuł »»