Serwis lem.pl używa informacji zapisanych za pomocą cookies (tzw. „ciasteczek”) w celach statystycznych oraz w celu dostosowania do indywidualnych potrzeb użytkowników. Ustawienia dotyczące cookies można zmienić w Twojej przeglądarce internetowej. Korzystanie z niniejszego serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci końcowego urządzenia. Pliki cookies stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika i przeznaczone są do korzystania z serwisu lem.pl
Maciej Płaza
O poznaniu w twórczości Stanisława Lema
Wrocław 2006,
Seria Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
ISBN 83-229-2765-7
Książka Macieja Płazy jest pierwszym tak obszernym, syntetycznym opracowaniem problematyki epistemologicznej w twórczości jednego z najważniejszych polskich pisarzy ubiegłego stulecia. Przedstawia poznanie jako problemowe centrum pisarstwa Lema, organizujące jego wewnętrzną ewolucję, decydujące o doborze struktur gatunkowych i stylów, a także o jego miejscu w XX-wiecznej filozoficznej, antropologicznej i literackiej dyskusji na temat człowieka, kultury, technologii i przyszłości ludzkiej cywilizacji. Stanisław Lem, w ujęciu autora książki, jest myślicielem o niezrównanej erudycji, z jednakową łatwością posługującym się zarówno twardym filozoficznym dyskursem, jak i konwencjami literackimi, a także śmiałym reformatorem współczesnej prozy. Oprócz analiz poszczególnych tekstów ważne miejsce w książce zajmuje omówienie filozoficznych i literackich kontekstów, w jakich rozgrywała się kilkudziesięcioletnia przygoda poznawcza Stanisława Lema.
Biblioteka Solaris
Labiryntowość przestrzeni biblioteki Solaris jest nie do przeoczenia: „Położona w samym centrum Stacji biblioteka nie miała okien i była najlepiej izolowanym miejscem wewnątrz metalowej skorupy” (S 122). Jej metaforyczny charakter jest tyleż efektem zamysłu Lema, co samych konotacji toposu. Piotr Michałowski stwierdza:
„Kolekcja taka reprezentuje albo aktualny stan wiedzy, obejmujący wszystkie dziedziny, albo wykracza poza jego zakres, a poszerzona o niedokonane jeszcze odkrycia, wyznacza hipotetyczne granice poznania. Niewystarczalność księgozbioru nie wynika więc ani z niekompletności, ani też z ubóstwa czy wadliwej organizacji instytucji. Przeważnie biblioteka jest alegorią całej wiedzy – figurą modelowo czystą, wolną od fakultatywnych szczegółów, a więc także od niedociągnięć i braków. Przypomina bibliografię zmaterializowaną w przestrzeni – zbiór kompletny i doskonały.”1
Maciej Płaza
MACIEJ PŁAZA, doktor nauk humanistycznych, obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Teoretyk literatury, zajmuje się przede wszystkim relacjami literatury i filozofii. Autor tekstów teoretycznych i krytycznych, publikował m.in. w "Pamiętniku Literackim”, "Akcencie”, "Kresach” i kilku pracach zbiorowych. Tłumacz z języka angielskiego, otrzymał nagrodę za przekład wyboru opowiadań H.P. Lovecrafta. W 2015 wydał entuzjastycznie przyjęty przez krytykę tom opowiadań "Skoruń", wpisujący się w nurt literatury chłopskiej. Pochodzi z Sandomierza, mieszka w Poznaniu.