Ósmy Światowy Kongres Futurologiczny odbył się w Costaricanie… Każdy mówca dysponował czterema minutami czasu dla wyłożenia swych tez, co i tak było sporo, zważywszy na to, że zgłoszono 198 referatów z 64 państw. Aby przyspieszyć tempo obrad, referaty należało przestudiować na własną rękę, przed posiedzeniem, orator zaś mówił wyłącznie cyframi, określając w ten sposób kluczowe ustępy swej pracy; dla ułatwienia recepcji tak bogatych treści wszyscyśmy nastawili swoje podręczne magnetofony oraz komputerki – między tymi ostatnimi dojść miało potem do zasadniczej dyskusji. Stanley Hazelton z delegacji USA zaszokował od razu salę, powtarzając z naciskiem: – 4, 6, 11, z czego wynika 22; 5, 9, ergo 22; 3, 7, 2, 11, skąd wynika znowuż 22!!! – Ktoś wstał, wołając, że jednak 5, ewentualnie 6, 18 i 4; Hazelton odparował zarzut błyskawicznie, tłumacząc, że tak czy owak 22. Poszukałem w jego referacie klucza numerycznego i dowiedziałem się, że cyfra 22 oznacza katastrofę ostateczną.
Stanisław Lem „Kongres futurologiczny”

„Kongres futurologiczny” to groteskowa relacja Ijona Tichego, napisana przez Stanisława Lema na początku lat siedemdziesiątych. Przedstawia przeludnioną i wyeksploatowaną Ziemię w połowie XXI wieku, której stłoczeni mieszkańcy szukają ucieczki w syntetyzowane farmakologicznie zbiorowe halucynacje. Satyryczna wizja, kontestująca modne wówczas prace futurologiczne, pozostaje czytelnym ostrzeżeniem przed zachłannością społeczeństwa konsumpcyjnego, realizującego swoje zachcianki nieodwracalnym kosztem ekosystemu planety.

Pół wieku później przesłanie Lema staje się jeszcze bardziej aktualne. Dowodzi tego Dziewiąty Kongres Futurologiczny, będący formą manifestu artystycznego, którego twórcy poważnie potraktowali otwierający książkę apel: nie wolno stać z założonymi rękami, kiedy pada hasło „do pomp”! Pomysłodawczynie i główne organizatorki konferencji to Mareike Dittmer (wydawczyni prestiżowego „Frieze Magazine”) oraz artystka Julieta Aranda (założycielka i redaktorka platformy e-flux.com) – osoby wpływowe w świecie sztuki. Stwierdziły one, że ponieważ „teraźniejszość zachowuje się niestosownie”, musimy zakasać rękawy i spróbować uświadomić współczesnym, że ich obecne wybory oraz decyzje będą w dużym stopniu determinować losy przyszłych pokoleń.

9 Kongres Futurologiczny, Ufficio Primo, Warszawa 2016 (fot. by Mikołaj Sekutowicz)

O skali trudności oraz rozmachu tego ambitnego przedsięwzięcia świadczy spektrum tematów, poruszanych w trakcie pierwszego spotkania, jakie odbyło się 24 września w futurystycznych wnętrzach Ufficio Primo w Warszawie. Na Dziewiątym Kongresie Futurologicznym debatowano o roli artysty w harmonijnym rozwoju społeczeństwa (Anda Rottenberg, kurator, krytyk i historyk sztuki), aspiracjach astronomicznych naszego gatunku (Natasha Ginwala, kurator, badacz sztuki i publicystka), wpływie osiągnięć współczesnej medycyny na naszą świadomość (Antonia Majaca, Instytut Sztuki Współczesnej, Graz University of Technology), komercyjnej eksploatacji przestrzeni kosmicznej (dr Rory Rowan, wykładowca na Wydziale Geografii na Uniwersytecie w Zurychu) oraz kondycji emocjonalnej człowieka (Marcus Steinweg, filozof i wykładowca na Uniwersytecie Sztuk Pięknych w Berlinie).

Patronami i współorganizatorami pierwszej odsłony Dziewiątego Kongresu Futurologicznego były Trafostacja Sztuki w Szczecinie, Instytut Adama Mickiewicza, Ufficio Primo i Warsaw Gallery Weekend.

Strona projektu:
www.futurological-congress.com